२१ दिवस - एक सवय

मागच्या वर्षी आमच्या कंपनी मध्ये एक ट्रेनिंग झाला होतं. Behavioural training! त्यात आमच्या ट्रेनरने बर्याच गोष्टी सांगितल्या. त्यातली एक गोष्ट होती - एखादी सवय अंगी बाणवण्यासाठी ती गोष्ट रोज अशी सलग २१ दिवस जाणीवपूर्वक करायची. असे करण्याने ती सवय तुमच्यात रुजते. म्हणजे तुमच्या मेंदूच्या एका भागाशी थेट कनेक्शन होते म्हणे. त्यामुळे तुम्ही ती गोष्ट आपोआप नियमितपणे करू लागता म्हणजेच ती सवय तुमच्या अंगी बाणली जाते.

जसे एखादे ट्रेनिंग संपले की त्यातल्या जास्तीत जास्त गोष्टी आपण आचरणात आणायचं ठरवतो तसंच हे ट्रेनिंग संपल्यावर सुद्धा ही गोष्ट करायची ठरवली होती. कधी ऑफिसला वेळेवर पोहोचण्याचा नेम धरायचा ठरवला तर कधी नियमित व्यायाम करायचं ठरवलं. पण ३-४ दिवसातच उत्साह मावळायचा आणि पहिले पाढे पंचावन्न!  

मग असं वाटायला लागलं की ह्या सगळ्या पुस्तकी गोष्टी आहेत आणि त्या असल्या ट्रेनरने फक्त शिकवायच्या. आणि आपण तेवढ्या पुरतं ऐकून सोडून द्यायच्या. पण मनात कायम असे विचार येत राहायचे की आपण साधी एक सवय अंगिकारू शकत नाही!

आणि मग काय एक दिवस असंच आलं मनात आणि ठरवून टाकलं की नियमित व्यायाम करणे ही सवय आपण आपल्याला लावून घ्यायची. व्यायाम करणे आणि त्याचे फायदे आपल्याला कितीही ठाऊक असले तरी आळशीपणा मला कायम त्यापासून कायम प्रवृत्त करायचा.

पण तरीही ठरवलं आणि एक दिवस उठले आणि ३ सूर्यनमस्कार घातले आणि १० मिनिटे बाहेर फिरून आले. ३ सूर्यनमस्कार म्हणजे काहीच नाही. आणि फिरायला जायची वेळ काय तर सगळे डबे बनवून, मोठीला शाळेत पाठवून आणि नवर्याला चहा करून दिला की मग ८:१५ ला बाहेर फिरायला पडायचं. मनात विचार यायचा की ८:१५ ही काय फिरायची वेळ आहे का? कित्येक लोकं तर कंपनीची बस पकडायची म्हणून पूर्ण तयार होवून बाहेर पडलेले दिसायचे. पण मनाशी खूणगाठ बांधली की सुरुवात करताना मी किती सूर्यनमस्कार घालते आणि किती वाजता फिरायला बाहेर पडते हा विचार करायचा नाही. फक्त नियमित पणे ह्या गोष्टी चालू ठेवायच्या हे ठरवलं. एकदा तर असं झालं की सगळं उरकायला खूप उशीर झालं आणि मी ८:४५ वाजता फिरायला म्हणून बाहेर पडले. तर अक्षरशः रस्त्यावर फिरायला म्हणून कोणीही नव्हते! :)

असं करता करता ५-६ दिवस उलटून गेले आणि व्यायाम करायची सवय अजून टिकली होती. मग ठरवले की लवकर उठायचं आणि नवरा जिमसाठी म्हणून बाहेर पडायच्या आधी म्हणजे ६:१० - ६:१५ च्या आधी घरी परत यायचं. मग तसं करायला चालू केलं आणि हळू हळू सूर्यनमस्कार सुद्धा वाढवायला चालू केलं.

अरे हो! माझी सवय टिकून राहावी म्हणून मी अजून एक गोष्ट केली. आणि ती म्हणजे मी माझ्या फेसबुकच्या अकाउंटवर फक्त दिवसांची गणना - पहिला दिवस, दुसरा दिवस असं टाकायला चालू केलं. हे करण्यामागे कारण हे होतं असे दिवस मोजायला लागले की मित्रमंडळी चौकशी करणार आणि कारण सांगितलं नाही की त्यांना उत्तर मिले पर्यंत चौकशी करत राहणार. आणि ती दिन-गणना चालू ठेवण्यासाठी रोजच्या रोज व्यायाम करावा लागणार. पूर्णतया लोकांना सांगण्यासाठी म्हणून नाही तरी किमान १-२ दिवस तरी असे होते की ती दिन-गणना चालू ठेवण्या साठी न कंटाळता व्यायाम केला.

असेच दिवसामागून दिवस उलटत गेले आणि २१ दिवसाचा नेम पूर्ण होईपर्यंत रोज १० सूर्यनमस्कार आणि १५ मिनिटे चालणे एवढा व्यायाम मी रोज करू लागले होते किंवा अजून आहे. २१ दिवसांचा हा जो माझा कोर्स (?) आहे तो पूर्ण होऊन जेमतेम १-२ दिवस झाले आहेत. म्हणजे पिक्चरचा जसा 'The End' दाखवतात तसा हा प्रकार आहे. पण खरी गोष्ट त्या पुढे चालू होत असते. तसंच २१ दिवस जसा नेटाने मी व्यायाम केला तसाच (२१ सवय अंगी बाणणे ह्या पेक्षा वरचढ माझा आळशीपणा ठरू शकतो अशी भीती वाटत असल्याने) ह्या पुढेही मला चालू ठेवायचा आहे.

तर बघा तुम्हाला अशीच एखादी सवय अंगिकारायची आहे का ते. आहेच आपला २१ दिवसांचा कोर्स!